Jeroen Pool interviewt Froukje Idsardi, edelsmid. Haar werk heet Heartleaf. Elke maand interviewen we één van de kunstenaars waarmee La Scuola samenwerkt in Zin in kunst, het thema van 2014-2015: in kunst ontmoeten we schoonheid én onszelf. De kunstenaars vertellen over eigen ervaringen en ideeën, over kunst en het goede leven.
Hoe heeft kunst jou beïnvloed?
Nederland is op het sieradengebied heel vooruitstrevend, maar waar ik het in zocht, werken met edelmetaal, werd op de Nederlandse kunstacademies niet zozeer gedaan. Wel in de Scandinavische landen. Dat was één van de redenen waarom ik daar naartoe wilde en zo ben ik op de kunstacademie van Kopenhagen terecht gekomen. De vormgeving steekt daar heel anders in elkaar. Ze gebruiken meer metaal en er is simpelheid in de vorm. Het inspireert mij dat je met heel weinig veel kunt bereiken. Die basiselementen, de eenvoud, met de maximale uitdrukking, dat is waar ik de balans in probeer te vinden: een duidelijke en heldere vormtaal. Soms heb je aan drie strepen genoeg om het totaalbeeld compleet te maken. Dat zeg ik ook tegen mijn kinderen als ze een tekst schrijven: streep weg wat overbodig is. ‘Basis’ is geen kernwoord voor mij, het is wel het fundament waar je op moet bouwen. Maar er moet ook wel wat jeu bij, vind je niet?
Mij zie je geen bloemetjesjurk dragen, daar val ik in weg. Terwijl als iemand heel erg krullerig haar heeft, ik ook zie dat het daar wel bij past. En dat haar heeft een ander type sieraad nodig. Als ik voor mij zelf werk, dus autonoom bezig ben, weet ik wat ik belangrijk vind in een collier. Maar als ik een klant heb, kijk ik ook heel erg naar diegene die voor mij staat. Als ik zie dat jij niet een gevoel hebt bij één strak object, dan moeten er meerdere composities bij elkaar gebracht worden, zodat jij het kan dragen. Het is jouw ervaring en dat moet in balans zijn met mijn werk.
Ik mag heel graag naar vormen kijken. Hoe neem ik kunst tot mij? Kijken. Het kan de stoeptegel zijn die hier op de hoek verkeert ligt. Ineens is het er. Dan kan je de verbinding maken en dan kan je de lijnen zien. Tien jaar geleden was er een expositie in Berlijn van Ernst Ludwig Kirchner met een overzicht van zijn tekeningen. Hij gebruikte zo weinig mogelijk lijnen en zo veel mogelijk uitdrukking. Het was bijna tegen het grafische aan, maar er zat heel veel emotie in. Munch wist bij elke streep de juiste compositie en gevoel te krijgen. Dat zat hem al in de aanzet van de dikte van het houtskool. Andere voorbeelden zijn voor mij de oude Deense ontwerpers zoals Georg Jensen, maar ook Jytte Klove, waar ik anderhalf bij in het atelier heb gezeten. Haar vormgeving is heel enkel en eerlijk. Goud is voor haar net als verf; je moet het royaal gebruiken, ook al is het duur. In Nederland moet alles zo kleintjes en fijntjes en het moet niet te veel opvallen. Laat toch zien wat je mooi vindt.
Is dat nog steeds zo in Nederland?
Gelukkig in mijn klantenkring niet. Langzaam komt er in Nederland wel meer erkenning dat de emotie die je wilt laten zien ook aanwezig mag zijn. Dat dat niet nog kleiner dan kleiner moet. Het gewone is er wel. Het gewone, dat bestaat. Ik zit zo niet in elkaar. Ik wil anders dan iedereen. Daarmee leg je voor jezelf al de lat hoger, maar ik wist ook al dat ik het kon. Ik bedoel: ik was zestien toen ik mijn eerste ontwerpersarmband kocht, ter waarde van zeshonderd gulden. Daar heb ik de hele zomer voor platgelegen, terwijl iedereen op vakantie was. [lacht]
Welke kunst heeft jou echt geraakt?
Ik kom van het Friese platteland. Dat is al kunst en een inspiratiebron op zich. De weidsheid van de natuur is daar zo ongerept en zo basic. Er is leegte en het is vlak. Je ziet een boom ergens in de verte en meer is er niet: rechttoe rechtaan. Landje hier, landje daar, slootje ertussen, dat is je afscheiding. Een mooi hekje erbij.
Twee weken geleden reed ik in de mist over de Afsluitdijk. Ik ben ergens halverwege stil blijven staan, omdat ik het even op mij in moest laten werken. Ik zag, helder van elkaar onderscheiden, water, mist, bomen, een vlaag mist en vervolgens torende daar de kerktoren boven uit. Dat vond ik een fantastisch plaatje. Dan kan mijn dag niet meer kapot.
‘Friesland, ik herken hierin de eenvoud, leegte en wijsheid.’
Wat is voor jou de rol van kunst in het goede leven?
Ik zie hoe belangrijk kunst is in de vrije meningsuiting. Onze voormalige koningin en ook die van Denemarken schilderen en vinden kunst heel belangrijk. Het is een vorm van meningsuiting die mensen om het hoekje laat kijken. Kunst is ook de voortgang van ons leven: je kunt terugkijken naar kunst als inspiratiebron en dat kan je voeden. We gaan zaterdag naar de late Rembrandt. Mensen zoals hij waren hun tijd vooruit en nu teren wij er nog op. Kunst heeft raakvlakken met wetenschap; de vrijheid van gedachten zie je ook daar. Iemand als Daan Roosegaarde combineert wetenschap en kunst, evenals Robbert Dijkgraaf. Ze zijn wetenschapper, maar kijken ook verder. Dat zijn mensen die iets belangrijks neerzetten in onze tijd. Dat zijn de Rembrandts van het heden.
Lees meer
… over Froukje en andere kunstenaars in de kunstcatalogus Zin in kunst.
Froukje ontwierp voor La Scuola in 2009 de levenskunstring.
foto Froukje: Jaap Oldenkamp Vormgeving in fotografie
foto Friesland: Froukje Idsardi