Wat is levenskunst?

Het inrichten en onderhouden van relaties in het gezin, de familie of de vriendenkring vergt grote inspanningen. Net als een studie, werk of een loopbaan. Interactie met de mensen om je heen vereist betrokkenheid die toeneemt als relaties in zwaar weer terechtkomen. Vragen over verlies, gezondheid, eenzaamheid, eindigheid, macht en vriendschap, liefde en trouw kunnen de verstandhouding verrijken of onder druk zetten. Hoe ga je daar mee om? Vanuit het verlangen naar groei, stabiliteit en rust kan de zoektocht naar een zinvol leven ontstaan.

Goede tijden, slechte tijden

In onze samenleving wordt een sterk beroep gedaan op zelfregie en verantwoordelijkheid. We leven in vrijheid. Daar vloeit ook uit voort dat we moeten kunnen omgaan met de onzekerheden van ons bestaan. Het is niet vanzelfsprekend dat je altijd precies weet hoe je verder wilt, hoe je zult omgaan met tegenslag en onzekerheid. ‘Hóe te leven?’ is een vraag van ons allemaal.

‘De filosofie van de levenskunst’ daagt ons uit om een relatie aan te gaan met onszelf. Dan kunnen we ons leven bewúst leven. Deze filosofie daagt uit om zorgvuldig en zorgzaam te werken aan een eigen levenshouding. Ze leert ons om te gaan met tegenslag en negatieve ervaringen. We zijn gebaat bij een eigen levenshouding, bij natuurlijk leiderschap en bij de wetenschap dat kwetsbaarheid en afhankelijkheid bij het leven horen. We zijn gebaat bij sociale zelfzorg. Vanuit dat besef kunnen we bewust werken aan ‘goed leven en samenleven’.

Oude wijsheid

‘Levenskunst’ als een filosofie van leven komt uit de tijd van Socrates, vijf eeuwen voor Christus. Deze filosoof stelde omstanders vragen over ‘het goede leven’ en liet ze zo essentiële inzichten verwerven. De mensen met wie hij sprak, ontdekten dat ze de antwoorden zelf in huis hadden, vaak op onbewust niveau. Levenskunst als filosofie van leven is dus geen hype, niet zweverig, geen bedenksel van deze tijd. Het fundament van antwoorden op de vraag ‘hoe te leven’ ligt diepgeworteld in een eeuwenoude traditie: we worden gedragen door inzichten van de mensen vòòr ons.

Ook hedendaagse filosofen dagen ons uit om de levenswijsheid die in elk van ons verstopt zit te (her)ontdekken als een praktische handleiding voor het leven van alledag. Ook in de psychologie krijgt levenskunst vaste voet aan de grond. Levenskunst biedt tegenwicht aan de hedendaagse illusie van ‘maakbaarheid’ en van ‘gelukkig moeten zijn’. Levenskunst is een praktische filosofie die handvatten geeft voor denken, voelen en doen. Ze leert ons aanvaarden dat leven ook ‘leren sterven’ is, zoals Socrates’ leerling Plato schreef.