Verlies is onderdeel van het leven en daarom kunnen we er maar beter over praten. Dat is de missie die ik graag uitdraag! Mijn naam is Anke de Jong-Koelé. Ik ben therapeut, trainer en auteur rondom rouw na overlijden en bij verlies van gezondheid en sinds kort regionaal Steunpunt Levenskunst.
In ons dagelijks leven leiden we kleine verliezen en grote verliezen. Sommige mensen krijgen vaak met verlies te maken en anderen slechts een enkele keer. De meeste mensen zien verlies als iets zwaars, waar je maar beter niet teveel over praat, want dan wordt het misschien nog zwaarder.
Filosoof en Denker des Vaderlands René Gude verwoordde het zo mooi in de titel van zijn boek “Sterven is doodeenvoudig, iedereen kan het”. En toch is het praten over verlies voor veel mensen niet gewoon. Niet na een overlijden en ook niet als je chronisch wordt of beperkingen hebt. Vanuit de opvoeding hebben we meegekregen dat we niet teveel terug moeten kijken, maar vooruit moeten. “Tel je zegeningen” was het adagium. Een goed adagium overigens, want het is goed om te beseffen wat er goed is in je leven. Maar de emoties die gepaard gaan met verlies zijn voor veel mensen moeilijk om mee om te gaan en daarom vermijden we ze het liefst.
In mijn werk met individuele cliënten die een verlies ervaren, maar ook in mijn trainingen voor professionals probeer ik daar voorzichtig verandering in te brengen. Want met vermijden werkt het hetzelfde als met die bal die je onder water probeert te houden. Als je hem loslaat schiet de bal ineens omhoog. Zo kan het ook met verlies gaan. We hebben onze emoties netjes in een laadje gestopt zodat ze niet meer zichtbaar zijn. Maar soms wordt het laadje te vol of je wilt er toch iets uithalen en dan komt ineens de hele inhoud mee. Pats, boem, op het meest ongelegen moment krijg je alles voor je kiezen. Soms lukt het om alles weer in het laadje te proppen en het dicht te krijgen, maar voor hoe lang?….
Verlies is voor iedereen anders en niemand gaat er op dezelfde manier mee om. Het is de kunst om aan te sluiten bij de cliënt en zijn proces. Dat is wat ik in mijn trainingen over omgaan met verlies aan professionals ook uitdraag. Dat gaat alleen maar door nieuwsgierig te zijn en vragen te stellen, te luisteren, te kijken en te voelen met al je zintuigen. Cliënten zijn wel eens verrast door de vragen die ik ze stel. Ze verwachten advies of een leidraad hoe ze moeten rouwen of hoe ze hun leven met een ziekte weer moeten oppakken. Maar dat is nu net wat ik ze niet kan geven! Natuurlijk, ik kan vertellen hoe sommige mensen met verlies omgaan, of hoe anderen met een ziekte kunnen functioneren, maar dat hoeft bij hen niet zo te gaan. Liever laat ik hen op een veilige manier ontdekken en vertellen wat er diep in henzelf gebeurt. Want dat is de beste weg naar het vinden van nieuwe zingeving in het leven!
beeld: Martin Hudácek
