Als we voor existentiële keuzes staan, komen er vragen die verder gaan dan ‘Doe ik hier goed aan?’. Is de vraag ‘Ben ik nog wel de persoon die ik wil zijn als ik zo handel?’ dan niet eerder de vraag die de kern raakt.
Ik ben een fan van de Duits-Zwitserse filosoof Peter Bieri (beter bekend als Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon). Hij speelt met woorden die raken aan vrijheid, wilsbesluit en het goede leven. In zijn essay Hoe willen wij leven schrijft hij: Ons leven is autonoom als het ons lukt het zowel innerlijk als naar buiten toe in overeenstemming met ons zelfbeeld te leiden, als het ons lukt bij ons handelen, denken, voelen en willen degene te zijn die we graag willen zijn. Bieri gebruikt de metafoor van de uitkijkpost en de rivier om dit samenvallen met jezelf op te zoeken. Niet vanuit een uitkijkpost naar jezelf kijken, hoog en onaantastbaar boven de rivier van je zielenroerselen, maar in die rivier gaan staan. De onderstromen van het voelen en willen op het spoor komen. We begrijpen onszelf dan beter, we vallen meer met onszelf samen. Nadenken is geen vrijblijvende luxe voor mensen met tijd en geld, het is een voorwaarde voor een zelfbewust en waardig leven.
Valentijn bezoekt vandaag als een geheime minnaar mensen die liefde herkennen. Vrijheid is mijn Valentijn. Deze vriend geeft mij een heerlijk gevoel, zo’n warm gevoel van binnen, zo’n rijk gevoel van ruimte, van mogelijkheden. Alsof ik een vrijdenker ben die alles kan bedenken. Te beginnen met een idee over mezelf. Wie ben ik? Heb ik een beeld van mezelf? Hoe trek ik het leven naar me toe?
Vandaag bemin ik mijzelf.
Luister naar de podcast Vrijheid uit de serie Aanwijzingen voor het goede leven.