Weet dat je niets weet

Van Socrates leren we wat wijsheid is. We denken dat we weten wat we niet weten. Ons denken bestaat meestal uit valse denkbeelden, aannames, een grote invuloefening maar of het werkelijk klopt… De moeder van Socrates was verloskundige. Zijn manier van vragenstellen was een soort van verloskunde, maieutiek: de wijsheid laat je bij de ander geboren worden. Weet dat je niets weet. Heb de moed steeds weer vragen te stellen aan jezelf en aan elkaar. Heb je vraag lief, heb de moed te twijfelen en je eigen gedachten te onderzoeken. Misschien groei je op een goede dag het antwoord in.

Ongestoorde ontwikkeling

Men moet de dingen
de eigen stille
ongestoorde ontwikkeling laten
die diep van binnen komt.
Die door niets gedwongen of versneld
kan worden.
Alles in het leven is groeien
en vormt zich,
rijpt zoals de boom,
die zijn sapstroom niet stuwt
en rustig in de lentestormen staat,
zonder de angst
dat er straks geen zomer zal komen.
Die zomer komt toch!
Maar slechts voor de geduldigen
die leven alsof de eeuwigheid voor hen ligt,
zorgeloos,
stil en weids.
Men moet geduld hebben
met onopgeloste zaken in het hart
en proberen de vragen zelf te koesteren
als gesloten kamers
en als boeken
die in een zeer vreemde taal geschreven zijn.
Het komt erop aan alles te leven.
Als je de vragen leeft,
leef je misschien langzaam maar zeker,
zonder het te merken,
op een goede dag
het antwoord in.

naar Rainer Maria Rilke

illustratie: Renze Koenes, Vrolijke Vrijheid (in opdracht van La Scuola)