Niemand wil een toevallig bouwwerk zijn

Monumento, Eppe de Haan, la Scuola, academie voor levenskunst

‘Als je meer wilt zijn dan de toevallige gewoontes, ideeën en waarden waarin je wordt geboren en grootgebracht, zul je over je verleden en over jezelf moeten nadenken.’
Marli Huijer, Denker des Vaderlands

Wat doe je als het leven tegenzit?
Dan gooi je je leven niet 1, 2, 3 om.
Maar wat dan wel?

In dit soort situaties schelden op ‘de ander’ is wat vaak gebeurt. Iets of iemand is schuldig aan ons verdriet. Het lot heeft ons beschadigd. De ander heeft ons verlaten, afgewezen. Daarom lopen wij er gehavend bij. Door de ander zitten wij onder de butsen en deuken.

Niemand wil een toevalligheid zijn, een reactie op gebeurtenissen, een samenraapsel van gewoontes, ideeën en waarden waarin je wordt geboren en grootgebracht. Ieder mens heeft behoefte aan een eigen idee over leven en samenleven, ieder mens is een betekenisgevend wezen. Want als we ons leven betekenis geven, dan leven we pas echt. De kunst is om onze vingers serieus te nemen. Met 1 vinger naar de ander wijzen, is 3 vingers op onszelf richten: wat ga jij aan deze situatie doen. Over verleden, heden en toekomst nadenken, over onszelf nadenken, over onze verwachtingen, overtuigingen, over de waarden die ons leven dragen, over de verhalen die we hebben verteld over wie we waren en wie we willen zijn, dat is wat er te doen staat.

‘René Gude verwijst daarbij met genoegen naar Descartes: “Descartes zegt dan: als je wilt uitmaken wat werkelijk bij jou hoort, als je een niet-toevallig bouwwerk wilt maken van alle indrukken die je in je leven hebt opgedaan, moet je eens in je leven alles wegtwijfelen. Misschien keer je wel terug bij de traditie waaruit je vertrok, maar dat doe je dan wel bewust. Zo ga je dankzij autobiografische inspanningen over van een leven dat je min of meer bij toeval leefde naar een welbewust leven.” (citaat Trouw)
Nee, niet je hele leven omgooien. Dat is het kind met het badwater weggooien. Er is nog zoveel van waarde waar je mee verder kunt. Maar kom uit dat bouwwerk van toevalligheid en doe dat welbewust.

Met dank aan Trouw en Marli Huijer.

Illustratie: Monumento, Eppe de Haan | Het Depot, Wageningen