We leven in een tijd waarin ons persoonlijk geluk centraal staat. We doen er alles aan om ons goed te voelen en ons te ontplooien en worden daarin gestimuleerd door een heuse geluksindustrie. Maar al die aandacht voor het individu gaat ten koste van de aandacht voor de wereld om ons heen. Langzamerhand hebben we de grenzen van het individuele geluksdenken bereikt. De tijd lijkt rijp voor meer ‘amor mundi’, liefde voor de wereld, zoals filosofe Hannah Arendt het ooit noemde. Maar wat is dat dan? Hoe verhouden wij ons tot de wereld? Kunnen wij van de wereld houden zonder ons individuele geluk daarvoor op te geven? (bol.com over Peter Venmans boek Amor Mundi)
Wat zijn we toch lekker aan het klungelen met elkaar. Deze week werd me dat weer duidelijk tijdens mijn opleidingsdagen toen ik werd bevraagd op verbinding. Voor mij een belangrijk aandachtspunt, want ik kan er om allerlei redenen nogal eens uitschieten. Ik voel me geraakt, mijn ego speelt op of mijn normerend gedrag van alles beter weten. Dan lig ik met mezelf overhoop en kan ik de knop niet vinden om de ophaalbrug weer neer te laten. Dan sluiten de deuren van mijn ziel en zit ik opgesloten in mijzelf.
Iets anders is voor mij helderheid geven op mijn kunnen, mijn mogelijkheden, maar ook op mijn behoeftes. Er zijn momenten dat ik duidelijker voor mezelf kies omdat ik het anders niet volhoud of dat ik mezelf teveel geweld aan doe. Of, zoals een klant deze week zei, anders blijf ik mezelf niet. Jarenlang ben ik mezelf voorbij gelopen, omdat ik dacht dat naastenliefde was dat eerst de ander kwam en dan ik. Dat een balans daarin gezonder is, dat soms kiezen voor eigen belang niet erg is, dat heb ik met vallen en opstaan moeten leren. Ik kan me voorstellen dat dit pijndossier door velen herkend wordt.
Helderheid van spreken en handelen is iets anders dan uit verbinding zijn. Ik kan nee tegen mijn moeder zeggen, maar ik blijf van haar houden. Geen tijd hebben, doodmoe zijn of kiezen voor iets wat op dat moment belangrijk is, het staat daar los van. Liefde gaat op dat moment over liefde voor mezelf én liefde voor de ander. In de liefde voor mezelf zit de liefde voor de ander opgesloten. Sociale zelfzorg is ethisch goed in zichzelf. Ik kan alleen maar kiezen omdat er een ander is. Zonder die ander is er niets. Geen identiteit, geen verbinding, geen ge-utter over wat het juiste is enz. enz.
Samen vormen wij de wereld. Geluk inclusief. Onze wereld is een wereld van en/en in plaats van of/of. Van de wereld houden is houden van de ander én van onszelf.
