Lefje | To be or not to be

masker, Venetie, La Scuola, academie voor levenskunst

Een spektakel aan kleuren, aan muziek en bewegende lichamen, dat is één van de openingsscenes van de film La Grande Bellezza. Feestvieren, alles even vergeten, je onderdompelen in een wereld van extremiteiten. De hoofdrolspelers rollen van feest naar feest, maar zijn ook de weg kwijt: wat is echt en wat niet? Smachtende blikken wisselen vermoeidheid en onverschilligheid af. Men dwaalt door de schoonheid van de eeuwige stad maar lijkt ziende blind.

Dit weekend – bleek achteraf – hadden we gekozen voor een toneelvoorstelling en film met hetzelfde thema: wat is werkelijkheid en wat illusie? De toneelspelers acteerden en stapten soms uit de rol: doe ik het goed, ben ik het wel? Op enig moment werd de regisseur gedwongen om alle rollen zelf te spelen. Het script was immers van hem?!
In de film hield de hoofdrolspeler de schijn op: ik heb mijn leven voor elkaar, wat kan mij gebeuren. Om hem heen zochten mensen naar bevestiging en aandacht. De beelden waren afwisselend werkelijkheid en illustratie. Alsof mensen kunnen bestaan in een prentenboek.

Ik hoor wel eens zeggen ‘Ze draagt een masker, maar wie is ze echt?’ Kan iemand zich tonen door niet te tonen. Is er een ander in haar lijf gekropen? Kan iemand ons leven overnemen? Zijn we niet mens dankzij en door al deze gezichten. Is er wel een zelf? Zou de mens kunnen bestaan uit meer dan één gezicht, uit gezichten die afhankelijk van het moment, de context, van de ontmoeting worden ingewisseld?

Jep Gambardella, de hoofdrolspeler uit La Grande Bellezza, realiseert zich zijn bestaan. Een leven waarin je de schijn ophoudt, maar waarin je ook eenzaam de nacht in kunt gaan. Soms verdwalend in eigen leven, soms schrijvend aan eigen scenes. Waarin je weet hoe je je moet gedragen, maar waarin je ook beseft dat de buitenkant inwisselbare beelden zijn: wat is echt en wat niet. Waar buitenkant en binnenkant soms twee verschillende werelden zijn. Je verlangt naar een vorm van schoonheid, naar aandacht, liefde, een beleving van puurheid en goedheid en danst ondertussen mee in de gekte van de dag. Je leeft, dankzij de vele gezichten. Dan toon je de een, dan het andere. ‘We kunnen niet anders dan elkaar aankijken, elkaar gezelschap houden en wat grapjes maken.’

Een toerist kan de schoonheid van zijn wereld niet meer aan en sterft. De muziek van Arvo Pärt begeleidt hem