‘Niet elk plaatje hoeft perfect te zijn om het hele verhaal mooi te maken,’ stelde een van de ontwerpers van de nog uit te komen Nederlandse tekenfilm over sinterklaas. Stel dat we zo naar ons leven zouden kijken, zouden we dan milder worden? Zouden we dan minder perfectionistisch zijn en eerder tevreden met wat er is?
‘Het leven wordt vooruit geleefd en achteruit begrepen,’ zei de Deense filosoof Kierkegaard. In de gesprekken die ik voer, klinkt geregeld het verlangen om de toekomst in te kleuren. Ik kan me daar iets bij voorstellen. De verwachting dat de toekomst inhoud heeft, kan het heden zin geven. Je geeft richting en betekenis aan iets wat er nog niet is. Dat schijnen we nodig te hebben om onszelf in beweging te houden, om ons veiliger te voelen. Maar als je ouder wordt en je op enig moment realiseert dat je op de helft bent van je leven, dan is het verleden even groot als de toekomst. Voor veel mensen hét moment om terug te kijken: wat vind ik hiervan, hoe wil ik verder? Op zo’n moment verbinden verleden, heden en toekomst zich met elkaar. Zingeving is betekenis geven aan afzonderlijke momenten én aan onderlinge verbindingen. Niet om de plaatjes achteraf mooier te kleuren, maar om ze te zien als waardevolle elementen van het geheel, van ons leven.
Mijn vader is ernstig ziek. Voor de zomer vocht hij na de eerste ziekenhuisopname als een leeuw om als hartpatiënt zekerheid te krijgen over zijn toekomst. Leven met een zwakke motor is een kunst op zich. Nu de diagnose kanker is gegeven, is de toekomst nog onzekerder. Gisteren vroeg hij mij een schriftje te kopen. ‘Waarom zou ik me bezig houden met iets waarvan ik toch niet weet hoe het zich zal ontwikkelen, met een toekomst dat alle kanten op kan gaan? Ik wil mijn tijd beter besteden en mijn levensverhaal op papier zetten.’
Wat hij met de in zijn ogen minder perfecte plaatjes gaat doen, weet ik niet. Misschien worden de zwarte bladzijdes als witte pagina’s opgenomen, als plaatjes van een groter geheel.
De foto is gemaakt door Jeroen Pool.
Op 15 november organiseert La Scuola de workshop Goed ouder worden.
