Lefje | Sjouwen met het kruis

zweven of hangen

Beau van Erven Dorens zei het zo ongeveer in DWDD: “Bijzonder dat ze mij voor The Passion hebben gevraagd, ik als atheist. Maar dat is ook het mooie van dit project, het verhaal heeft ook zijn waarde nu: wat betekent dit verhaal voor mij?”. De komende dagen wordt op allerlei plekken het sterven van Jezus herdacht. Een verhaal uit de bijbel, een oud boek en met deze gedachte kun je het boek weer sluiten. Een verhaal uit een lange traditie en met deze gedachte kun je besluiten om het verhaal te onderzoeken: wat betekent de strekking van het verhaal voor mij, anno nu?

In Trouw las ik een interview met de dochter van Desmond Tutu, Mpho Tutu. Haar vader is aartsbisschop, nobelprijswinnaar en voormalig voorzitter van de Waarheids en Verzoeningscommissie in Zuid-Afrika. De man met de vrolijke lach. Mpho schreef met haar vader het ‘Boek van vergeving’. Voor haar is verzoening pas mogelijk als het verhaal is verteld, de pijn is benoemd, vergeving is geschonken en de relatie wordt vernieuwd of losgelaten. ‘Pijn die levend wordt begraven, sterft niet.’

Het verhaal van de kruisiging van Jezus gaat voor mij over het dragen van het kwaad. Een groots gebaar van een zoon van een timmerman die plaatsvervangend de schuld op zich nam van de tobbende mens die soms rare capriolen uithaalt. Een groots gebaar, schrijf ik, want de schuld op me nemen in een persoonlijk conflict kost me al moeite, laat staan dat ik het voor anderen zou kunnen doen.

Tot verzoening komen is en blijft een struggle waarbij we regelmatig gebukt gaan onder een loodzwaar kruis. Enkele jaren geleden werd ik onverwachts in dit onderwerp geholpen. Tijdens een huwelijksceremonie zei de aanwezige non, dat het haar bij relaties om drie dingen ging: Alsjeblieft, dankjewel, sorry.
(1) Zeg ‘Alsjeblieft’ wanneer je hulp nodig hebt want zo bied je ook een ander de gelegenheid jou te steunen en genereus te zijn.
(2) ‘Dankjewel’ spreek je uit om de ander te erkennen in wat hij voor je deed en om hem te eren als hij je een cadeau, een compliment of hulp heeft gegeven.
En (3) ‘Het spijt me’ zijn woorden waaruit blijkt dat je tot een nieuw inzicht bent gekomen, dat je hebt begrepen dat je iets verkeerd hebt gedaan namelijk, dat je de verbinding hebt verbroken en dat je beseft hoe belangrijk het is dit tegen de ander te zeggen.

Sorry-zeggen is een innerlijke beweging van vergeving schenken waarmee je probeert de verbinding te herstellen. Het heeft niets te maken met gelijk of ongelijk. Het heeft te maken met een gevoel van welbevinden, noem het geluk, tevredenheid of liefde. Je legt de strijd neer en vraagt niet langer om vergelding. Je stopt met het volstouwen van de laadjes van ergernis, boosheid en wat al niet meer over zaken die hebben gespeeld, maar waarvan je je nu af kunt vragen wat de zin is van het levend houden van die laadjes. Pas dan wordt pijn begraven en kun je al dan niet samen verder gaan. Maar eerst moet het verhaal worden verteld, de pijn benoemd, aldus Mpho.

‘Sorry is the word of wisdom.’