Ik kan me voorstellen dat ik soms wel heel serieus overkom. Mijn columns, de wekelijkse Lefjes, gaan niet over praatje pot en boodschappenlijstjes (al zou ik daar best een keer bij stil willen staan. Waarom geniet ik zo van dat hamsteren bij AH, bijvoorbeeld). Met mijn schrijven realiseer ik me soms – sorry, ik ben niet altijd met de lezer bezig – dat de ander een bepaald beeld van mij krijgt. Alsof de wereld voor mij bestaat uit filosoferen over diepzinnige gedachten. Nu is dat wel een geliefde activiteit, ik kan het niet ontkennen. Vrijdagavond bijvoorbeeld zaten we in de tuin bij vrienden – met onze voeten bijna in de vuurpot om het zo lang mogelijk vol te houden – en ik kijk intens tevreden terug. We hebben elkaar echt ontmoet. Voor mij betekent dat: het ging ergens over. We vertelden over rouw. Over de vaders en onze moeite om afscheid te nemen. Over ons eigen geworstel met ouder worden. Maar ook over de vakanties en wat daarin ‘schoon’ was, en ook niet. En ja, de lach klonk ook, ‘want een vriend zien huilen, dat kan ik niet’, zong Herman van Veen.
Een dag later waren we nog brak van dit nachtelijk avontuur. Een retourtje filmhuis konden we wel gebruiken. Hoe kunst kan helen… We kwamen in een film terecht waar je van alles van kunt vinden. Waar ik met gemak diepere lagen kan fileren tot zinnige gedachten. Een film die we tijdens de workshops van La Scuola volop kunnen inzetten op het onderwerp ‘ken u zelf’. Nee, mijn gedachten stonden niet stil – er zijn mensen die denken dat dat kan. Het moet gaan over het voelen in plaats van over denken. Alsof we onszelf kunnen ervaren zonder gedachten – maar nog meer, mijn lach had dit keer de regie. Op het filmdoek werd het serieuze onderwerp integratie en acceptatie zo neergezet dat je besefte dat vooroordeel in ons allemaal zit en dat zelfspot bevrijdend kan werken. Dat humor zo sterk kan zijn dat een zaal vol serieuze kijkers, vol alternatievo’s – want dat is toch het beeld van het filmhuiscircuit? – intens plezier had. Wat was het heerlijk om mijzelf te horen lachen, niet 1x maar 1000x, en dat de lach geregeld verdween in één grote lach, die van de zaal.
Bon Dieu! – want zo heet de film – was geen sprookje, ook al leefden ze nog lang en gelukkig. Het was een hemels genot. Net zoals vriendschap en de liefde voor elkaar.
