Ik dankzij jij

Mark Manders, Biennale Venetië 2013

‘De mens kan slechts ik zeggen dankzij het jij.’ (Buber).

Brussel komt wel erg dichtbij. Met verbijstering kijken we naar stofwolken en rennende mensen. De lege buggy in de hal van het vliegveld blijft op mijn netvlies. Welke ideologie moet je aanhangen om een zo’n groot menselijk drama op je geweten te willen hebben. Wat moet meer waard zijn dan mensen?

Een paar uur na de aanslag werd ik gebeld door de gemeente vanwege mijn werkzaamheden als vrijwilliger. Bruggen Bouwen hebben we het burgerinitiatief genoemd na de aanslag in Parijs, januari vorig jaar. Laten we muren afbreken en bruggen bouwen. We zijn mens omdat er anderen zijn. Dit verbindt ons. Met z’n allen zijn we verantwoordelijk om steen voor steen te verleggen zodat er ontmoeting kan plaatsvinden.
Mij werd in dat telefoontje gevraagd of ik iets kon zeggen over de situatie in mijn stad. Heeft Brussel effect op de gemoedsrust van stadgenoten?

Wat er in de hoofden van mensen omgaat weet ik niet. Wat ik wel weet is, dat angst, stress kan leiden tot vernauwd denken. We zakken als het ware een tunnel in. Ons denken lijkt niet meer vrij als reactie op dat wat er buiten ons gebeurt. Om onze eigen wereld veilig te maken gaat we muurtjes plaatsen, schotten. We gaan de grote buitenwereld onderverdelen in goeden en kwaden. We maken geen onderscheid en scheren hele groepen over één kam. We reageren op wat er op ons afkomt, we leven vanuit negatieve vrijheid.

Niet alles is wat het lijkt. Juist nu is het zaak om helder te blijven denken, om het nieuws kritisch te blijven volgen en eigen afwegingen te maken. Mentale weerbaarheid begint met moreel bewustzijn.
Juist nu is het zaak om in beweging te komen, om te handelen. Om onze huizen te verlaten om anderen te ontmoeten: he mens, fijn je te zien. Wie ben je?
Juist in deze tijd beseffen we dat we mens zijn. Dat we niet alleen kunnen leven, maar dat we het samen hebben te doen om onze mooie wereld leefbaar te houden. Leven vanuit positieve vrijheid, vanuit de wil om aan de slag te gaan om steen voor steen bruggen te bouwen. Want laten we eerlijk zijn, niets doet meer pijn dan afgescheiden zijn.

foto: Mark Manders, Biennale Venetië 2013