De hooivork en de minister

Minister Carola Schouten was onlangs te gast bij Pauw. Haar nieuwe visie op landbouw bracht ze met verve voor het voetlicht. Ik ben bevooroordeeld, ik geef het toe. Zaterdag 8 september bij de landelijke presentatie op een boerderij in Delfgauw mocht ik erbij zijn. Ik zag hoe ze zich tussen de verschillende partijen bewoog. Hoe ze het contact legde, maar ook hoe ze haar verhaal vertelde waarom dit onderwerp voor haar zo belangrijk is. In mijn vakgebied zeggen we: haar gedrag was congruent. Geen doen alsof, geen paaien of inpalmen. Hier stond een vrouw met een gezonde visie op macht. Die krachtig stond voor een eigen visie en verbinding zocht vanuit haar mens-zijn. Je zou kunnen zeggen: wat ze zei en wat ze uitstraalde dat klopte. Het plaatje was rond.

Tijdens het Pauw-interview was Jeroen niet zozeer daar naar op zoek. Journalistiek lijkt vaak te gaan over polemiek. De ander moet aan de tand gevoeld worden. Tijdens mijn opleiding is mij geleerd dat diepte-interviews verder gaan dan dat. Je wilt de mens zien die de woorden zegt, je wilt een compleet plaatje krijgen van daden en drijfveren, van handen, hoofd en hart.
Op enig moment ging het over de groep boeren en hoe zij in opstand zouden kunnen komen. “Ik zie de hooivorken alweer op het Binnenhof,” aldus Pauw. De minister aarzelde geen seconde: “Deze mensen…”

Deze mensen… Ach, het was een aardige woordspeling, hoor ik u al zeggen, hooivorken. Maar zo onschuldig zijn woorden niet. Als we mensen verdingelijken, door ze te vereenzelvigen met ‘hooivorken’, als we negatief blijven spreken over boeren, dan doen we mensen tekort en vervuilen we ons beeld en onze taal.
Uit ervaring kan ik zeggen dat ik hard moet werken om mijn beeld scherp te houden. In ons samenleven storten we heel wat woorden over elkaar uit. Voordat ik het door heb komen ze in mijn denken en taal terug. Ik ga anders kijken en spreken. Alsof ik niet meer geloof in mijn eigen ervaringen, er niet meer voor kan staan. Ik ga twijfelen. Al zijn die ervaringen nog zo positief, zo voedend en verrijkend voor mijn leven, misschien heeft de ander toch gelijk… Ik vind het dan een kunst om te blijven staan voor wat ik werkelijk denk en voel.

‘Wie zijn taal niet verzorgt, verzorgt zijn gedachten niet. En wie zijn gedachten niet verzorgt, laat zijn ziel in lompen lopen.’
Alicja Gescinska, uit: ‘Een soort van liefde’

Minister Carola Schouten werkt met een grote groep mensen aan kringlooplandbouw. Wat we ontvangen, geven we terug. We laten niets verloren gaan in de circulaire wereld van natuur, dier en mens. In dit systeem erkennen we elk onderdeel als wezenlijk, als fundamenteel om onze aarde bewoonbaar te houden. Kan onze taal daar een bijdrage aan leveren? Hoe voeden we de kringloop van ons samenleven? Hoe voeden we onze ziel, houden we onze gedachten helder en onze taal zuiver?