De gewone mens doet op zaterdag boodschappen, gaat sporten of slaapt uit. De gewone mens gaat een dagje uit, op de koffie bij moeders of doet niks, omdat hij door de week al zoveel moet. De gewone mens is gewoon omdat de gewone dingen voor hem zo gewoon vanzelfsprekend zijn, hem tevreden maakt en zijn leven kleurt.
De gewone mens schrikt van niet-alledaagse dingen. Zijn leven trilt, schokt en valt soms een beetje stil.
‘Toen ik een kind was dacht ik als een kind. Over een god op een troon en over engelen met vleugels. Nu denk ik anders en leef ik met krachten die ik niet altijd kan duiden. Vertrouwen is waar het denken ophoudt en het mysterie begint.’
Deze woorden vonden we na een jaar zoeken en hertalen. De tien Joodse woorden waren de moeite waard om opnieuw te lezen. Met een aantal mensen zochten we en proefden we welke ervaringen de woorden kleurden. De tien geboden – zoals ze vaak genoemd worden – kregen een andere kleur. Ze verrijkten ons leven, bevrijdden ons van dogma’s.
Vrijheid en zelfonderzoek gaan vaak samen. Je leeft als het ware in ‘een tegenwoordigheid van geest’. Je bent mentaal wakker. Dankzij deze vrije ruimte van denken zie je scherper. Eigen vooronderstellingen, oordelen en aannames fileer je tot op het bot. Hét antwoord op de vraag ‘Waarom?’ bijvoorbeeld – een antwoord dat we allemaal zoeken maar alleen door ons zelf gegeven kan worden.
Zekerheden vallen weg, maar een vorm van verwonderd kijken krijgen we er voor terug. We zien een land achter de oh zo bekende woorden. Noem het ‘mysterie’. Het land van het onbenoembare, het land van poëtische taal en muziek. Het land waar de liefde woont, vriendelijkheid en medemenselijkheid. Het land van ‘het goede’. Vage woorden, worden ze genoemd, maar ze raken, tot op het bot.
Het is lastig herzetten na wat er gebeurd is. Hoe snel laten we ons beeld over een situatie, over de ander niet beïnvloeden door emoties, door ideeën van anderen? Angst polariseert. We verliezen de regie over eigen woorden. Het is makkelijker te generaliseren dan te nuanceren. ‘Alles op één hoop’ is overzichtelijk en maakt de wereld kleiner en behapbaar. Het is lastiger om zélf een idee te ontwikkelen en daarvoor te gaan staan, dan ideeën van derden te kopiëren, laat staan ze te onderzoeken. We hebben het druk, veel aan ons hoofd. Het vraagt moed een standpunt in te nemen. Geestelijke luiheid ligt op de loer.
Kunnen we onze woede, verdriet en angst scheiden van hoe we ons gewone leven meemaken, de dagelijkse realiteit, in plaats van ons te laten beïnvloeden en mee te rennen in de massa? Helder blijven denken in deze verwarde tijd is hogeschoolkunst.
In mijn eigen gewone leven zie ik mensen elkaar opzoeken, troosten. Elke dag laten ze elkaar en zichzelf een stukje van ‘het goede’ zien. Er is hoop zo lang dit zichtbaar is, zo lang ik dit nog kan zien.
Ria Pool Meeuwsen
Monica Schumacher gaf de bijbehorende kaartenserie ‘10 Kanten’ vorm. Op elke kaart laat zij een werkstuk van zichzelf zien als vertaling van het woord. Voor ‘Vertrouwen’ gebruikte zij haar ‘Lights’. Het mooie blanke hout en de eenvoudige vorm vragen volgens Monica om een extra functie zodat het wijnkistje ook wordt gebruikt na het uitpakken van de drank. Twee sfeermomenten in één cadeau. Is alles wat het lijkt? www.monicaschumacher.nl
