Nog steeds woont de dood dichtbij. Ik zie de stoel van mijn vader in zijn hoekje staan, schijnbaar bezet door de knuffels die mijn moeder verzamelt. De leegte in haar leven hebben ze niet kunnen innemen. Knuffels zijn aaibaar zacht, maar stom monddood. De verhalen over hem blijft ze vertellen. Bij de foto van mijn schoonvader brandt een kaarsje en een bescheiden vaasje bloemen staat er naast. Geur en kleur vullen hier de kamer, naast de woorden over het dagelijks leven. Beide moeders zoeken ieder hun weg alleen – en soms samen met anderen als ze verhalen delen. Met de dood durven leven is ook troostend, helend op zijn tijd.
Gedachten kunnen ons bezet houden. Ze kunnen een plek innemen, zodanig, dat er geen ruimte meer is voor andere zaken. Onze gedachtenwereld kan een gevangenis zijn waar de werkelijkheid mee wordt gekleurd. Steeds weer dezelfde gedachten herhalen kan angstig maken, kan de diepe put levendig houden alsof de zon nooit meer zal schijnen.
Bij die gedachten blijven wonen kan ook troostend zijn. Je houdt herinneringen in het heden, ze kleuren het leven. Dat een deel van het leven aan je voorbij kan gaan, dat besef je pas later.
Laatst keek ik naar de film Tout les soleils. Na de dood van zijn vrouw voedt de man hun dochtertje alleen op, bijgestaan door zijn broer die als politiek vluchteling Italië heeft verlaten uit afschuw voor Berlusconi en nu asiel aanvraagt in Frankrijk (inderdaad, de film is ook lichtvoetig). De vrouw die hij ontmoet na de dood van haar moeder voelt zich geketend in haar verdriet en verlangen naar moederliefde.
De volwassenen lijken stil te staan, terugverlangend naar betere tijden en wat zich in het heden afspeelt lijkt een onbereikbaar verlangen van morgen.
De puberende dochter laveert daar tussendoor. Zij groeit naar de toekomst. Regelmatig spiegelt ze haar vader op zijn gedrag, soms uit recalcitrantie, vaak uit liefde. Uiteindelijk grijpen dochter en broer in en zorgen ze er voor dat de liefde gezien wordt. De volwassenen zijn niet langer bezet. De gestorvenen verdwijnen, de zonnen kunnen schijnen.
Kijk in de agenda voor de dialoogbijeenkomsten Doodgewoon die La Scuola organiseert samen met het landelijk platform Coalitie Van Betekenis tot het Einde (Agora, Humanistisch Verbond, Unie KBO, PCOB, Reliëf, Vilans, NPV en VPTZ). Dit platform zet zich in voor bewuster omgaan met het levenseinde. Verspreid over het hele land organiseert zij zogenaamde ‘dialoogbijeenkomsten’.
